Een managementovereenkomst is een overeenkomst van opdracht waarbij een externe rechtspersoon of natuurlijke persoon managementdiensten levert aan een B.V. of N.V., zonder dat er een formele arbeidsovereenkomst ontstaat. Deze overeenkomst wordt vaak gesloten tussen een vennootschap en een persoonlijke houdstermaatschappij van een bestuurder of manager. De manager treedt op als zelfstandig opdrachtnemer en niet als werknemer, wat juridische voordelen kan bieden voor zowel de manager als de vennootschap.
De grootste voordelen van een managementovereenkomst
Een van de grootste voordelen van een managementovereenkomst is de flexibiliteit die het zowel de opdrachtgever als de opdrachtnemer biedt. Een bestuurder of manager kan via zijn persoonlijke holding optreden, waardoor hij niet gebonden is aan de dwingendrechtelijke regels van het arbeidsrecht, zoals ontslagbescherming of loondoorbetalingsverplichtingen bij ziekte. Dit maakt het voor de vennootschap eenvoudiger om de overeenkomst te beëindigen, terwijl de manager de vrijheid behoudt om diensten aan meerdere opdrachtgevers te verlenen.
Daarnaast biedt een managementovereenkomst meer mogelijkheden op het gebied van risicoafdekking. Wanneer een manager via zijn holding werkt, kan hij zijn persoonlijke aansprakelijkheid aanzienlijk beperken. In het geval van wanprestaties of een eventuele aansprakelijkheidsstelling kan de manager zijn risico’s beperken tot het niveau van de holding, in plaats van rechtstreeks persoonlijk aansprakelijk te zijn. Dit kan met name relevant zijn in situaties van bestuurdersaansprakelijkheid, waarbij het beperken van persoonlijke risico’s voor de manager van groot belang is.
Een managementovereenkomst kan bovendien worden gesloten met externe adviseurs. Wanneer een onderneming specifieke expertise nodig heeft, kan zij een externe adviseur inhuren via een managementovereenkomst. Op deze manier kunnen interim-managers of consultants tijdelijk strategische of operationele leiding geven aan de onderneming.
De managementovereenkomst is een effectief instrument voor bedrijven die op zoek zijn naar flexibiliteit in het aantrekken van leidinggevend personeel, zonder de beperkingen van een arbeidsovereenkomst. Voor de manager biedt het voordelen op het gebied van aansprakelijkheidsbeperking, terwijl de vennootschap profiteert van een efficiëntere en minder complexe juridische verhouding. Hierdoor is de managementovereenkomst een aantrekkelijk alternatief voor situaties waarin een langdurige samenwerking gewenst is, zonder de starheid van arbeidsrechtelijke verplichtingen.
Beëindigt het ontslag ook automatisch de managementovereenkomst?
De vraag rijst wat er met de managementovereenkomst gebeurt indien de bestuurder door de algemene vergadering van de vennootschap ontslagen wordt. Beëindigt het ontslag ook automatisch de managementovereenkomst? De rechtbank Rotterdam heeft hierover recent een uitspraak gedaan (28 augustus 2024, ECLI:NL:RBROT:2024:9160.).
Het geschil draaide om een familiebedrijf dat oorspronkelijk was opgericht door de bestuurder, te weten de grootvader. Hoewel hij nog slechts 10% van de aandelen bezat, waren zijn zonen en kleinzonen gezamenlijk eigenaar van de resterende 90%. Ondanks zijn kleinere aandeel bleef de grootvader aan als bestuurder en had hij duidelijk te kennen gegeven dat hij zijn functie tot het einde van zijn leven wilde vervullen. Desondanks besloten de overige aandeelhouders om hem te ontslaan. De grootvader ging niet akkoord met dit ontslag en startte een juridische procedure waarin hij zowel het ontslag als de beëindiging van zijn managementovereenkomst betwistte. Hierbij voerde hij meerdere argumenten aan om zijn positie te verdedigen.
Allereerst voerde de grootvader aan dat het ontslag ongeldig was wegens schending van de hoorplicht en het adviesrecht. De rechter verwierp dit betoog, omdat de bestuurder tijdens de algemene vergadering de mogelijkheid had gekregen om zijn bezwaren tegen het voorgenomen ontslag naar voren te brengen. Het feit dat de overige bestuurders geen gebruik hadden gemaakt van hun raadgevende stem, deed volgens de rechter niets af aan de geldigheid van het besluit, aangezien zij daartoe niet verplicht zijn.
Daarnaast stelde de grootvader dat volgens de aandeelhoudersovereenkomst voor de benoeming van een bestuurder een unaniem besluit van de aandeelhouders nodig was, en dat deze unanimiteitseis ook zou gelden voor het ontslag of de schorsing van een bestuurder. De rechter wees ook dit argument af met een beroep op artikel 244 lid 2 van Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek inzake het ontslag van bestuurders. Volgens deze regeling kan van de mogelijkheid om een bestuurder met een tweederdemeerderheid te ontslaan niet worden afgeweken, hetgeen dient ter bescherming van de aandeelhouders die de meerderheid vormen.
Tot slot stelde de grootvader dat zijn managementovereenkomst niet rechtsgeldig was opgezegd, omdat er geen opzeggingsclausule in de overeenkomst was opgenomen. De rechter oordeelde echter dat het ontslag als bestuurder automatisch leidde tot de beëindiging van de managementovereenkomst. Daarbij verwees de rechter naar de zogenoemde 15-april arresten van de Hoge Raad, waarin werd vastgesteld dat ontslag als bestuurder tevens het einde van de arbeidsovereenkomst betekent. De rechtbank oordeelde dat deze jurisprudentie analoog van toepassing is op managementovereenkomsten.
Conclusie
De uitspraak van de rechtbank Rotterdam bevestigt dat, zolang aan de formele vereisten wordt voldaan, aandeelhouders een bestuurder relatief eenvoudig kunnen ontslaan. Dit ontslag leidt tevens tot de beëindiging van de managementovereenkomst, zelfs indien daarin geen specifieke opzeggingsbepaling is opgenomen.
Heeft u vragen over de (beëindiging van een) managementovereenkomst of heeft u hulp nodig bij het opstellen van een managementovereenkomst? Neem gerust contact op met info@jurato.nl of bel naar 0318-860323. Wij zijn u graag van dienst.
