De maatregelen zijn drastisch aangescherpt en hebben gevolgen voor vele ondernemers. Wat kun je doen? Wat moet je doen? Wij nemen je mee in het juridische landschap met een beknopt overzicht van de juridische check die wij je adviseren te doen nu. We hopen ondernemers hiermee wat op weg te helpen in deze heftige en onzekere periode.

Welke juridische vragen hebben ondernemers?

De meest gestelde vragen van ondernemers in deze periode zijn:

• Mag mijn opdrachtgever mijn opdracht intrekken?
• Mag mijn leverancier zijn aansprakelijk beperken?
• Heb ik recht op schadevergoeding?
• Kan ik een boete vorderen of opgelegd krijgen?

Lees je contract en algemene voorwaarden

Naast de regels die het wetboek ons meegeeft, is belangrijk wat er in jouw business op papier is gezet: offertes, contracten en algemene voorwaarden. De meest relevante clausules om mee te beoordelen wat jouw positie is, gaan over annulering, opzegging, opschorting, aansprakelijkheid en schadevergoeding. Soms biedt de letterlijke tekst van een artikel uitkomst, soms is nadere uitleg van zogeheten “open normen” nodig. Bijvoorbeeld het begrip overmacht. Wat is overmacht? Is Corona overmacht?

Overmacht

Door het feit dat de overheid nu landelijke maatregelen heeft doorgevoerd, kunnen we de overmachtsvraag makkelijker met een JA beantwoorden. Toch zijn er nog steeds situaties waar de ‘omstandigheden van het geval’ het antwoord inkleuren. Dat maakt maatwerk helaas nog steeds nodig.

Het wetboek bevat regels over overmacht, maar een contract mag vaak afwijken van die wet. Daarom is het belangrijk om nu je kleine lettertjes te gaan lezen. Kijk of het Coronavirus binnen de reikwijdte van een overmachtsclausule valt en wat de gevolgen zijn van het inroepen van die clausule, zoals opschorting van betaling/levering, of het beëindigen van de overeenkomst.

De meeste contracten noemen een pandemie als Corona niet expliciet. Je moet dan met je wederpartij discussiëren over jullie definitie van overmacht, wat per branche/situatie kan verschillen. Als je theoretisch nog wel kan nakomen, dan moet je verdedigen dat nakoming in jouw geval desondanks niet zou hoeven, omdat het onmogelijk of te bezwaarlijk is onder deze omstandigheden. Daarvan is bijvoorbeeld sprake als een overheidsmaatregel je “helpt” . Geldt er voor jouw onderneming geen overheidsmaatregel, dan kun je aanvoeren dat nakoming wegens gevaar voor de volksgezondheid in redelijkheid niet van jou kan worden gevraagd.

Opschorting van betaling?

Jouw klanten mogen hun betaling of andere tegenprestatie aan jou opschorten als jij je contractuele verplichtingen niet nakomt, ook bij overmacht. Voor opschorting (=uitstel van betaling) moet er wel voldoende samenhang bestaan tussen jouw leveringsplicht en de betalingsplicht van je klant. Of andersom, als jij klant bent en jouw betaling aan de ander wil opschorten.
Lees je contracten goed: het recht op opschorting mag uitgesloten worden in een contract, behalve als je zaken doet met consumenten. Consumenten mogen hun betaling dus altijd achterhouden als jij (wegens overmacht) niet levert.

Overeenkomst van opdracht
Heb je een overeenkomst van opdracht gesloten voor dienstverlening, let dan op. Een opdrachtgever mag altijd en per direct een opdracht opzeggen zonder schadevergoeding te hoeven betalen. Dat staat in de wet. Wel moet het loon en reeds gemaakte kosten natuurlijk betaald worden.

Een opdrachtnemer mag niet zomaar opzeggen, alleen in geval van gewichtige redenen. Dat kan het coronavirus in sommige gevallen best zijn. In dat geval heb je geen recht op schadevergoeding, maar dus wel op loon en vergoeding van gemaakte kosten.

Ben je verzekerd?

Laat ook je eventuele verzekeringspolis goed door. In 2002-2003 was er een wereldwijde SARS- epidemie met meer dan 8.000 patiënten. ook veroorzaakt door een destijds nieuw coronavirus. Daar zijn uitspraken over gedaan waar we nu aansluiting bij kunnen zoeken in de afwikkeling van (soortgelijke) schadeclaimsn arbiters (bijvoorbeeld tijdens de uitbraak van SARS 2003).

Geen contract: wat nu?

Soms onderneem je vanuit vertrouwen en mondelinge afspraken. Je kunt dan niet terugvallen op clausules die helderheid scheppen en mogelijk in jouw voordeel afwijken van de standaard regeling in wet- en regelgeving. Wees gerust: óók zonder contract heb je rechten en verplichtingen. Welke dat zijn, wordt dan gebaseerd op de wet en daarop gebaseerde jurisprudentie.

Je klant betaalt niet: wat nu?

Er ontstaan in deze periode meer betalingsachterstanden. Hoe ga je daarmee om?
Heb je goederen geleverd, check dan of je contract een eigendomsvoorbehoud kent. In dat geval blijft het geleverde jouw eigendom totdat alles betaald is. Is er geen eigendomsvoorbehoud, dan kun je mogelijk aanspraak maken op het wettelijk geregelde “recht van reclame”: als jouw levering niet (volledig) betaald is, kun je het terugvorderen.

Je kunt ook extra zekerheden van je wan-betalende klanten vragen: bijvoorbeeld via een pandrecht, hypotheekrecht of een borgstelling. Maak je je echt grote zorgen over een bepaalde klant en gaat het om grote bedragen, overweeg dan ook beslaglegging.

Hoe nu verder in de toekomst?

Van deze situatie kun je ook veel leren. Je ontdekt misschien dat je het in de toekomst anders wilt als dit soort dingen nog eens zouden gebeuren. Dit is dus het juiste moment om je contractuele huishouding op orde te brengen zodat je in de toekomst minder inkomsten misloopt.

Kom je in een meningsverschil met een klacht of leverancier terecht? Praat er samen over! Probeer de risico’s in verband met het coronavirus onderling te verdelen. Niemand wordt blij van een juridisch geschil. Wij kunnen je daar ook bij helpen: om je positie te bepalen of de onderhandeling voor je te voeren.

Hulp of advies nodig?

Heb je vragen over dit onderwerp of wil je dat een van onze juristen mee leest met jouw contract, wees dan welkom bij Jurato. We kijken graag met je mee vanuit onze juridische invalshoek. Voor eerstelijns vragen kun je gratis bij onze bedrijfsjuristen terecht. Lees meer over onze bereikbaarheid in dit blog.