Last onder dwangsom: handhaven of schorsen bij vergunningaanvraag?

Knowledge

Een bestuursorgaan kan handhavend optreden door het opleggen van een last onder dwangsom indien hij vindt dat er sprake is van een onrechtmatige situatie die moet worden hersteld dan wel beëindigd. Met een last onder dwangsom verplicht het bestuursorgaan je om iets te doen, te laten of in de oude situatie terug te brengen. Als je dit niet binnen de gestelde termijn doet, moet je een geldsom betalen aan de overheid.

Handhavend optreden

Hoewel bestuursorganen in beginsel bij geconstateerde overtredingen verplicht zijn tot handhavend optreden, dienen zij anderzijds in iedere zaak alle omstandigheden in overweging te nemen bij de beoordeling of handhavend optreden in de betreffende situatie noodzakelijk en evenredig is. Zo kan er bijvoorbeeld sprake zijn van een situatie die legaal zou kunnen worden door vergunningverlening ten gevolge van een aanvraag, concreet zicht op legalisatie genoemd.

Voorbeeld

Over de vraag of er kan worden gesproken van concreet zicht op legalisatie boog de voorzieningenrechter van de rechtbank Oost-Brabant zich in zijn uitspraak d.d. 19 december 2022*. Er werd door het college een last onder dwangsom opgelegd die de overtreder verplichtte de semi mobiele puinbreekinstallatie en het aanwezige puin van het (bouw)terrein te verwijderen vanwege het ontbreken van een vergunning voor de activiteit “milieu”. Van concreet zicht op legalisatie is volgens de voorzieningenrechter geen sprake, omdat de aanvraag van de vergunning niet is voorzien van alle benodigde gegevens en/of documentatie. Handhavend optreden door middel van een last onder dwangsom lag dan ook in de rede.

De last onder dwangsom is naar het oordeel van de voorzieningenrechter, vanwege de magere onderbouwing van de noodzakelijkheid en het ontbreken van een afweging van minder verstrekkende maatregelen, echter niet zonder meer evenredig. De voorzieningenrechter maakte deze afweging wel en acht verwijdering van de installatie en het puin niet noodzakelijk in het licht van de omstandigheden in deze zaak. Door de installatie te laten staan zonder daarvan gebruik te maken en het puin te laten liggen, treden er immers ook geen nadelige gevolgen voor het milieu op. De huidige situatie wordt dus bevroren, in ieder geval tot er is beslist op de vergunningaanvraag.

Conclusie

Ondanks het uitgangspunt dat een (onvolledige) vergunningaanvraag op zichzelf niet leidt tot concreet zicht op legalisatie, met als veelvoorkomend gevolg handhavend optreden, kan er sprake zijn van bepaalde omstandigheden die maken dat alleen al een kans op vergunningverlening tot schorsing van de last onder dwangsom zal moeten leiden. Dit geldt te meer indien het bestuursorgaan ten behoeve van die last onder dwangsom de noodzakelijkheid daarvan onvoldoende heeft onderbouwd en minder verstrekkende maatregelen niet in ogenschouw heeft genomen.

* ECLI: NL:RBOBR:2022:5754

Advies nodig?

Stuur ons je bericht: office@jurato.nl. Onze vakspecialisten staan graag voor je klaar!