Per 1 juni aanstaande zal de herziene Groepsvrijstellingsverordening voor verticale overeenkomsten (de ‘VBER’) en de bijbehorende Richtsnoeren inzake verticale beperkingen in werking treden. Het is momenteel nog afwachten op de definitieve tekst. In deze blog bespreken we alvast op hoofdlijnen de voorgestelde wijzigingen van de VBER.
Wat is de Groepsvrijstellingsverordening verticale overeenkomsten (VBER)?
Verticale overeenkomsten zijn overeenkomsten die gesloten worden tussen ondernemingen die elk in een andere fase van de productie- of distributieketen werkzaam zijn. Denk bijvoorbeeld aan een distributieovereenkomst die gesloten wordt tussen een leverancier en een distributeur.
Verticale overeenkomsten die de mededinging merkbaar beperken zijn op grond van het mededingingsrecht verboden, tenzij deze onder de werking van de Groepsvrijstelling vallen. De VBER stelt verticale overeenkomsten die aan bepaalde voorwaarden voldoen vrij van het kartelverbod. Om onder de Groepsvrijstelling te vallen moet het marktaandeel van de betrokken partijen niet meer bedragen dan 30%. Daarnaast mag de overeenkomst ook geen ‘hardcore restricties’ bevatten. Zo mag een leverancier bijvoorbeeld geen vaste prijs opleggen aan zijn afnemers. Dit wordt aangemerkt als een hardcore restrictie.
Herziene VBER
De VBER wordt herzien om beter aan te sluiten bij de meeste recente marktontwikkelingen, denk bijvoorbeeld aan de toename van het huidige online handelsverkeer. Hieronder bespreken wij op hoofdlijnen de voorgestelde wijzigingen.
Duale distributie
Er is sprake van duale distributie indien een leverancier zijn goederen en diensten niet alleen via zijn distributeurs verkoopt, maar ook zelf zijn goederen en diensten rechtstreeks aan de eindgebruikers verkoopt. In dat geval concurreert de leverancier dus rechtstreeks met zijn eigen distributeurs. Door de toename van onlineverkopen is duale distributie sterk toegenomen. De VBER wordt op dit punt strenger. De informatie-uitwisseling tussen de leverancier en distributeur zal in geval van duale distributie alleen worden vrijgesteld wanneer er sprake is van een gezamenlijk marktaandeel van maximaal 10%.
Online verkoop
Uitgangspunt in de VBER en de Richtsnoeren is dat het de distributeurs nog steeds vrijstaat om online te verkopen. Leveranciers mogen daarnaast wel aan onlineverkoop en online adverteren kwaliteitseisen stellen.
Het beperken van de verkoop op onlinemarktplaatsen wordt door de VBER vrijgesteld wanneer het marktaandeel van de leverancier en de distributeur niet meer dan 30% bedragen. Een beperking of een verbod op de verkoop op onlinemarktplaatsen heeft namelijk betrekking op de voorwaarden waaronder de onlineverkoop van de distributeur plaatsvindt. Het gebruik van een specifiek onlinekanaal wordt beperkt, maar andere onlinekanalen blijven beschikbaar voor de distributeur.
Daarnaast oordeelt de Commissie dat prijsvergelijkingssites, in tegenstelling tot online marktplaatsen, geen verkoopkanaal zijn maar een advertentiekanaal. Een algeheel verbod op prijsvergelijkingswebsites wordt wel als een hardcore beperking gezien.
Dual pricing
Op grond van de VBER mogen leveranciers een prijsverschil aanbrengen tussen producten die bestemd zijn voor de onlineverkoop en producten die bestemd zijn voor de offline verkoop. Het doel van deze ‘dual pricing’ is om de fysieke distributiekanaal te beschermen. Gezien de opkomst van online distributie wil men met dual pricing ervoor zorgen dat distributeurs ook in fysieke winkels blijven investeren. Dual pricing mag echter niet als doel hebben dat de online verkoop wordt belemmerd.
Exclusieve distributie
Het kiezen voor een exclusief distributiemodel wordt onder de VBER aantrekkelijker. Op grond van de VBER kunnen nu voor een bepaald gebied of klantenkring meerdere exclusieve distributeurs worden aangewezen. Bij het aanwijzen van meerdere exclusieve distributeurs voor een gebied of klantenkring moet het aantal distributeurs in verhouding staan tot het aangewezen gebied of klantenkring. Daarnaast kunnen leveranciers de exclusieve distributeurs ook verplichten om de exclusiviteit door te leggen aan hun afnemers.
Status
Zoals gezegd zijn de VBER en de Richtsnoeren momenteel nog concepten en deze kunnen nog worden aangepast. Het is momenteel afwachten hoe de definitieve VBER en Richtsnoeren eruit komen te zien.