Een zzp’er is iemand die als zelfstandig ondernemer zonder personeel voor zichzelf werkt op basis van een overeenkomst van opdracht of overeenkomst tot aanneming van werk. Als zzp’er heb je bepaalde vrijheden en fiscale voordelen die je als werknemer niet hebt. Zo kun je als zzp’er je eigen werktijden bepalen, je eigen uurtarief vragen en zelf alle beslissingen nemen.

Werknemer

Als werknemer werk je in loondienst van de werkgever op basis van een arbeidsovereenkomst. De bovenstaande vrijheden die je als zzp’er geniet heb je als werknemer niet, maar in plaats daarvan, heeft een werknemer wel de bescherming die het arbeidsrecht biedt zoals: ontslagbescherming, loondoorbetaling bij ziekte en het recht op een minimumaantal vakantiedagen.

Er is sprake van een arbeidsovereenkomst als wordt voldaan aan de onderstaande 4 elementen die in de wet zijn opgenomen:

Arbeid

Er moet arbeid worden verricht en een werknemer is verplicht de arbeid zelf uit te voeren. De werknemer kan niet zomaar iemand anders sturen om zijn of haar werk te doen zonder toestemming van de werkgever. Een zzp’er heeft daarentegen meestal het recht om een ander persoon in te schakelen om de opdracht uit te voeren.

Gedurende zekere tijd

De arbeid moet gedurende zekere tijd worden verricht. Het vereiste “gedurende zekere tijd’’ levert in de praktijk niet echt discussie op. In de wet is ook niet nader gespecificeerd bij welke tijdseenheid hiervan sprake is. Dit zou dus al na een uur kunnen zijn. 

In dienst van

De arbeid moet verricht worden in dienst van een ander. Met “in dienst van’’ wordt ook wel gezag bedoeld. Een werknemer staat namelijk onder het gezag en de controle van de werkgever. Dit betekent dat de werkgever instructies kan geven over tot hoe laat en hoe het werk moet worden uitgevoerd. Een zzp’er heeft daarentegen over het algemeen meer autonomie en bepaalt zelf hoe het werk wordt gedaan.

Loon

Voor het bestaan van een arbeidsovereenkomst maakt de hoogte van het loon niet uit als deze maar hoger is dan een onkostenvergoeding. In het kader van de Wet minimumloon en minimumvakantiebijslag is het wel van belang het minimumloon te betalen. Verder kan je als medewerker gebonden zijn aan het loon zoals dat in de toepasselijke cao is bepaald. Als zzp’er ben je vrij om de hoogte van je uurtarief te bepalen.

Schijnzelfstandigheid

Op het eerste gezicht lijkt het makkelijk te bepalen of bovenstaande elementen allemaal aanwezig zijn en dus of er sprake is van een arbeidsovereenkomst. In de praktijk is dit echter lastiger dan je denkt. Het komt namelijk voor dat zzp’ers, ondanks dat er op papier een overeenkomst van opdracht is overeengekomen, toch als werknemer wordt aangemerkt. We spreken dan van schijnzelfstandigheid. Dit kan grote nadelige gevolgen hebben. De opdrachtgever, die bij schijnzelfstandigheid wordt aangemerkt als werkgever, kan dan te maken krijgen met de verplichtingen waaraan een werkgever dient te voldoen zoals: de loondoorbetalingsverplichting bij ziekte, het afdragen van premies voor werknemersverzekeringen en het betalen van pensioen.

Voor de schijnzelfstandige, die bij schijnzelfstandigheid werknemer is, kunnen de gevolgen bestaan uit een boete en bovendien zullen alle fiscale kortingen die hij of zij als zzp’er heeft genoten terugbetaald moeten worden.

Als opdrachtgever wil je natuurlijk voorkomen dat een zzp’er toch als werknemer aangemerkt kan worden. Een goede overeenkomst zal daaraan bijdragen maar ook de feitelijke situatie is van belang om schijnzelfstandigheid te voorkomen.

Veel gemaakte fouten die een indicatie van een arbeidsovereenkomst kunnen opleveren zijn bijvoorbeeld:

• Het opnemen van een te strikt concurrentie- of relatiebeding;
• De verplichting om de arbeid door de zzp’er persoonlijk te laten verrichten;
• Doorbetaling bij ziekte of het uitbetalen van vakantiegeld;
• Het betalen van een vaste vergoeding voor arbeid per maand;
• Het toezicht houden op de werkzaamheden;
• Het leiding geven aan de zzp’er;
• Het niet duidelijk vastleggen van een resultaat;
• Het als werknemer naar buiten treden;
• Het gebruik van onjuiste terminologie in de overeenkomst van opdracht zoals het vermelden van een uurloon in plaats van een uurtarief.

Advies over jouw situatie

Als je twijfels hebt over jouw specifieke situatie, neem dan gerust contact op met Jurato Bedrijfsjuristen via 0318 – 860 323 of via e-mail naar info@jurato.nl. Jurato Bedrijfsjuristen is ook te bereiken via het contactformulier op de website.