Juridische aspecten coronavirus (17): vakantie in tijden van corona

Knowledge

De vakantieperiode breekt aan. In tijden van corona kiezen veel Nederlanders er voor om dit jaar in eigen land vakantie te vieren, maar toch trekken anderen er op uit om te genieten van een buitenlandse vakantie. Hoe ga je als werkgever hiermee om? Wat als een werknemer afreist naar een risicogebied en ziek wordt? Ben je dan als werkgever verplicht om het loon van de werknemer door te betalen? En wat als een vakantie van een werknemer geannuleerd is en de werknemer wil alsnog komen werken? In deze blog geven we antwoord op veel gestelde vragen omtrent vakantie in tijden van corona.

Hoofdregel: Geen arbeid, wel loon

Sinds 1 januari 2020 geldt als hoofdregel in het arbeidsrecht ‘geen arbeid, wel loon’ (artikel 7:628 lid 1 BW). Uitzondering hierop bestaat als het niet kunnen verrichten van de werkzaamheden in redelijkheid voor risico van de werknemer moet komen. In dat geval is de werkgever geen loon verschuldigd. Het is aan de werkgever om aannemelijk te maken dat het niet verrichten van de werkzaamheden in de risicosfeer ligt van de werknemer. Hier zullen we later in deze blog op terugkomen.

Mag de werkgever een werknemer verbieden af te reizen naar het buitenland?

Indien een werknemer naar het buitenland wil reizen, dan mag je dat als werkgever niet verbieden. De werknemer is hierin vrij. Je mag als werkgever wel vragen of je werknemers niet naar een risicogebied willen reizen, maar hier hoeven zij zich niet aan te houden. Uitzondering hierop geldt indien de werknemer een essentiële functie binnen het bedrijf vervult en uitval van deze werknemer de continuïteit van de bedrijfsactiviteiten ernstig in gevaar kan brengen.

Moet de werkgever het loon doorbetalen als de werknemer tijdens vakantie vanwege besmetting met het coronavirus ziek is en in het buitenland in quarantaine moet blijven?

Wanneer de werknemer ziek is, dan moet de werkgever in principe het loon doorbetalen. De dagen dat de werknemer ziek is gelden namelijk niet als vakantiedagen, maar als ziektedagen. Over deze ziektedagen die geen vakantiedagen zijn, betaalt de werkgever het loon door. De werknemer die op vakantie ziek wordt, moet zich wel direct ziekmelden bij zijn werkgever, zo mogelijk volgens de procedures die bij de ziekmelding horen. De enige uitzondering is als de werkgever kan bewijzen dat dit in de risicosfeer van de werknemer ligt.

Heeft een werknemer die vanwege de coronamaatregelen vastzit op een vakantieadres, maar niet ziek is, recht op doorbetaling van zijn loon?

De werknemer zit in dit geval vanwege de maatregelen omtrent het coronavirus vast in het land waar hij met vakantie is. De vraag is of de werknemer op tijd terug kan komen om weer aan het werk te gaan. Bij het niet verrichten van werkzaamheden geldt geen arbeid, wel loon. Indien de werknemer dus geen arbeid kan verrichten, zal de werkgever in beginsel het loon moeten doorbetalen.

Wanneer een werknemer naar een risicogebied afreist en daarna niet meer in staat is om terug te keren naar huis, hoeft dit niet direct voor rekening van de werknemer te komen. Een werknemer reist namelijk niet bewust naar het risicogebied om daarna niet meer terug te kunnen keren. Bovenstaande kan anders zijn indien een negatief reisadvies is afgegeven voor het risicogebied. In dat geval kan het zo zijn dat de werknemer een onnodig risico neemt door alsnog naar dat gebied af te reizen, waardoor het wel voor rekening van de werknemer komt. De omstandigheden van het geval zijn hierbij van belang.

Mag de werkgever een werknemer die terugkomt van vakantie verplichten twee weken thuis (in quarantaine) te blijven?

Als werkgever heb je het recht om uit voorzorg een werknemer te verplichten twee weken thuis te blijven, als hij bijvoorbeeld uit een risicogebied terugkomt. Als werkgever heb je namelijk een zorgplicht om te zorgen voor een veilige werkomgeving.  De werknemer behoudt in dat geval wel zijn recht op loon, ook al werkt hij niet. Indien mogelijk, is het advies de werknemer thuis zijn werkzaamheden te laten doen.

De werknemer heeft een geplande vakantie afgezegd en wil weer aan het werk. Moet de werkgever daaraan meewerken?

Nee, de werkgever hoeft daar niet aan mee te werken. In de wet is alleen geregeld dat de werkgever bij gewichtige redenen een vakantie kan ‘intrekken’. Een werkgever kan, vanuit het goed werkgeverschap, er natuurlijk wel voor kiezen (gedeeltelijk) in te stemmen met het verzoek van de werknemer, indien er voldoende werk is.

Advies aan de werkgever

Vragen of meer informatie over dit onderwerp? Neem contact op met een van onze bedrijfsjuristen. Zij informeren je graag over dit onderwerp en beantwoorden je vragen hierover.